Super Pramadise club - Πράμαντα - Ιωάννινα: Απόκριες - Μεγάλα ελληνικά καρναβάλια

Συνεχίζουμε και περνάμε στο δεύτερο μέρος του αφιερώματος, στο οποίο καταπιανόμαστε με τα μεγάλα ελληνικά καρναβάλια.

Σε αυτά ανήκουν το Πατρινό Καρναβάλι, το Καρναβάλι της Ξάνθης και το Καρναβάλι του Ρεθύμνου.

Πατρινό Καρναβάλι για πάντα...

Αν και δεν είναι ευρέως τόσο γνωστό, όσο κάποια άλλα μεσογειακά και κεντροευρωπαϊκά καρναβάλια, το Πατρινό Καρναβάλι περιλαμβάνεται στα κορυφαία της Ευρώπης. Είναι το πολυπληθέστερο σε συμμετοχή μεταμφιεσμένων (40.000 στη μεγάλη παρέλαση) μαζί με αυτό του Νότιγχαμ στο Λονδίνο και είναι αναμφισβήτητα πρώτο στην Ευρώπη σε συμμετοχή νέων και γι' αυτό πρώτο σε κέφι και σε πάθος.

Ιστορία

Ξεκίνησε πριν 180 χρόνια περίπου και είχε μια ενδιαφέρουσα ιστορικά διαδρομή και μετεξέλιξη. Αρχικά, από το 1829, ως χοροί μπαλ-μασκε στα σπίτια των ντόπιων μεγαλοαστών. Κάποια στιγμή, από το 1870 και μετά οι ίδιοι χρηματοδοτούν την κατασκευή καρναβαλικών αρμάτων και καθιερώνεται και η παρέλαση. Χοροί και παρέλαση είναι για πολλές- πολλές δεκαετίες το επίσημο και γνωστό πέρα από την πόλη πατρινό καρναβάλι. Στο περιθώριο του, βέβαια, υπάρχει και μια λαϊκή εκδοχή του με γλέντια σε ταβέρνες ή σπίτια και με τις μπούλες (μεταμφίεση πρόχειρη με ρούχα του αντίθετου φύλλου, ρούχα της γιαγιάς κ.λ.π.). Λαϊκοί τεχνίτες είναι και οι κατασκευαστές των αρμάτων και μασκαρατών κι ανάλογη η τεχνοτροπία τους. Όμως το Καρναβάλι παραμένει η γιορτή των αστών αφού οι φανταχτεροί χοροί τους και η οργάνωση και χρηματοδότηση από αυτούς της παρέλασης και των αρμάτων δίνουν τον τόνο. Κι εκτός από τις μπούλες οι ίδιοι, άλλωστε, δημιουργούν και τα λίγα αλλά χαρακτηριστικά έθιμά του: τον «πόλεμο» με τα κέρινα αυγά, τον σοκολατοπόλεμο, τους χορούς «μπουρμπούλια».

Αυτό το καρναβάλι, άλλωστε, είναι καθαρά ιταλογενές και δεν έχει καμμία σχέση με τα αποκριάτικα παγανιστικά έθιμα στην υπόλοιπη Ελλάδα που έρχονται από τα βάθη του χρόνου, ακόμα κι από τον αρχαίο θεό Διόνυσο, και που με τα με τα φαλικά σύμβολά τους και την ελευθεριότητα μεταμφιέσεων και τραγουδιών αποτελούν αγροτικές τελετουργίες για τη γονιμότητα της άνοιξης, τη παραγωγικότητα της γης και των κοπαδιών.

Τον δυτικότροπο χαρακτήρα του ενισχύει το γεγονός ότι εκτός από την αρχικά κοσμοπολίτικη σύνθεση της τοπικής αστικής τάξης (έλληνες από τις παροικίες, αλλά και Άγγλοι, Γερμανοί κ.α ως αντιπρόσωποι ή επιχειρηματίες οι ίδιοι στο εμπόριο της σταφίδας) και η λαϊκή συμμετοχή στο καρναβάλι εκπροσωπείται κυρίως από την πολυάριθμη στη πόλη ιταλική παροικία (φυγάδες από τη πατρίδα τους λόγω πολιτικών διωγμών) και από τους επτανήσιους που έχουν εγκατασταθεί σε αναζήτηση εργασίας στη Πάτρα.

Το Πατρινό καραναβάλι πορεύθηκε με αυτά τα ιταλικά, αστικά και «ευπρεπή» του χαρακτηριστικά, άλλοτε πιο δυναμικό κι άλλοτε πιο υποτονικό, ανάλογα με τα συγκαιρινά του κάθε φορά πολιτικά και οικονομικά γεγονότα, ως το 1940. Στα χρόνια 1940 έως και το 1950 δεν έγινε καρναβάλι εξ αιτίας του πολέμου, της εχθρικής κατοχής και του εμφύλιου πολέμου που ακολούθησε στην Ελλάδα την απελευθέρωση από τους χιτλερικούς. Θα επαναλειφθεί από το 1951 με μια οργανωτική μόνο διαφοροποίηση: από εδώ και πέρα οργανωτής του είναι ο Δήμος της Πάτρας.

Η μεγάλη ανατροπή, όμως, κυοφορήθηκε από τα σπλάχνα του και απηχεί έμμεσα τις κοινωνικές αλλαγές στα δικαιώματα και τις αντιλήψεις των νέων μετά το 1968 αν και εξωτερικά προέκυψε από δυο συμπτωματικά γεγονότα. Το 1966 στα πλαίσια του καρναβαλιού δοκιμάζεται ένα παιχνίδι: το κυνήγι του κρυμμένου θησαυρού από πληρώματα επιβατηγών αυτοκινήτων. Μετέχουν 94 μόνο άτομα που τα επόμενα χρόνια, καθώς τα αυτοκίνητα ως όρος συμμετοχής εγκαταλείπονται, θα διευρυνθούν. (Ανάμεσα στους 94 και ο παρουσιαστής Άλκης Στέας που από τον επόμενο χρόνο έως και το 1999 πολλά προσέφερε στον κρυμμένο θησαυρό και στο Πατρινό Καρναβάλι).

Το 1981 οι οικονομικές δυσκολίες του Δήμου για την παραγωγή σε επαρκή αριθμό καρναβαλικών αρμάτων για την μεγάλη παρέλαση οδηγούν ως αναγκαστική λύση στη συμμετοχή σε αυτή των «πληρωμάτων». Αυτό ήταν. Η συμμετοχή νέων στις ομάδες του κρυμμένου θησαυρού πολλαπλασιάζεται με ταχύτητα κι όταν ο οργανωτής Δήμος, μετά το 1987, αποδεχθεί κι ενθαρρύνει ανεπιφύλακτα το γεγονός η αύξηση της συμμετοχής γίνεται πια με γεωμετρική πρόοδο. Το Πατρινό Καρναβάλι γίνεται υπόθεση των νέων, μετεξελλίσεται σε πάνδημη γιορτή των πατρινών κι έτσι γνωρίζει μια θυελλώδη συνεχή ανάπτυξη σε όλες τις παραμέτρους του.

Κύριες εκδηλώσεις

Τελετή έναρξης (17/1 - γιορτή Αγ. Αντωνίου)
Τσικνοπέμτη
Καρναβάλι των μικρών
Παιχνίδι του Κρυμμένου Θησαυρού
Μπουρμπούλια
Νυχτερινή Ποδαράτη παρέλαση (νυχτερινή παρέλαση του Σαββάτου)
Μεγάλη Παρέλαση της Κυριακής
Τελετή Λήξης (Κάψιμο του Καρνάβαλου)

πηγή - πληροφορίες:

http://www.carnivalpatras.gr

Καρναβάλι της Ξάνθης - Θρακικές Λαογραφικές Εορτές

Το καρναβάλι της Ξάνθης και οι εκδηλώσεις της αποκριάς καθιστούν την πόλη πόλο έλξης Ελλήνων από όλες τις γωνιές της χώρας. Επισκέπτες και ντόπιοι γεμάτοι κέφι και διάθεση για ξέφρενο γλέντι παρασύρουν την πόλη σε άλλους ρυθμούς για δύο εβδομάδες. Η παράδοση ξεκινάει πολλές δεκαετίες πριν καθώς ο συνδυασμός των μεταμφιέσεων, των χρωμάτων, του ποτού, των χορών και του διονυσιακού χαρακτήρα όλων αυτών επηρέαζε από τότε τους ανθρώπους. Είναι εντυπωσιακό ότι υπάρχουν και στη μυθολογία μας τα παραπάνω στοιχεία γεγονός που αποδεικνύει την ύπαρξή τους από πάντα στη ζωή των Ελλήνων.

Οι Θρακικές Λαογραφικές γιορτές με την ίδρυσή τους το 1966 επισημοποίησαν τις εκδηλώσεις των κατοίκων της Ξάνθης που με το πέρασμα των χρόνων προσάρμοσαν το σύγχρονο καρναβάλι στις γιορτές τους και έχει πλέον τη μορφή που γνωρίζουμε σήμερα. Καθοριστικός είναι ο ρόλος που παίζουν οι πολιτιστικοί σύλλογοι της Ξάνθης κατά τη διάρκεια των Θρακικών Λαογραφικών Γιορτών. Οι σύλλογοι αριθμούνται γύρω στους 40 και οι περισσότεροι Ξανθιώτες ανήκουν σε κάποιο σύλλογο ή δραστηριοποιούνται με αφορμή την παρέλαση. Λειτουργούν από το 1990 περίπου και επιλέγουν τα θέματα των στολών , επιμελούνται την οργάνωση των αρμάτων που συμμετέχουν στην παρέλαση και συμμετέχουν στις εκδηλώσεις που γίνονται κατά τη διάρκεια του δεκαπενθήμερου.

Οι γιορτές περιλαμβάνουν διαφόρων ειδών εκδηλώσεις καλλιτεχνικού και όχι μόνο χαρακτήρα, όπως συναυλίες, εμφανίσεις διεθνών χορευτικών συγκροτημάτων, εκθέσεις, εικαστικές εκδηλώσεις, πολλές θεατρικές παραστάσεις, θέατρο σκιών, κινηματογραφικές βραδιές, ενδιαφέρουσες ομιλίες και σεμινάρια, βραδιές παραδοσιακών γεύσεων, εκδηλώσεις για το βιβλίο, ποδηλατικές εκδηλώσεις , ακόμα και ποδηλατικός γύρος της Ξάνθης , κυνήγι χαμένου θησαυρού και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς. Οι εκδηλώσεις είναι τόσες πολλές ώστε γίνονται ταυτόχρονα και κατά τη διάρκεια όλης της μέρας .Φυσικά δεν λείπουν τα αμέτρητα πάρτι μασκέ για μεγάλους και bal d'enfants για τα παιδιά.

Οι καφετέριες και οι δρόμοι γεμίζουν με μεταμφιεσμένους που ξεφαντώνουν ολόκληρο το 24ωρο με αποκορύφωμα το Σαββατόβραδο και φυσικά τη μεγάλη καρναβαλική παρέλαση της Κυριακής της Αποκριάς. Πλήθος καρναβαλιστών μετά των αρμάτων παρελαύνουν κατά μήκος της κεντρικής οδού 28ης Οκτωβρίου, περνάνε από την Κεντρική Πλατεία και καταλήγουν στο χώρο του γηπέδου της SKODA Ξάνθης όπου βρίσκονται τα στέκια των Πολιτιστικών Συλλόγων οι οποίοι έχουν φροντίσει να υπάρχουν έτοιμα ζεστά κρέατα ψημένα στα κάρβουνα για τους πεινασμένους και ακούραστους καρναβαλιστές.

Εκεί, με τη λήξη της παρέλασης περιμένει τους καρναβαλιστές -και μη- άλλο μεγάλο πάρτι στο πάρκο με άφθονο κρασί, μουσική και χορό. Μετά τη δύση του ήλιου, στη Γέφυρα του Ποταμού Κόσυνθου αναβιώνει το έθιμο του «Τζάρου» . Σύμφωνα με το έθιμο ο βασιλιάς Καρνάβαλος καίγεται στις όχθες του Ποταμού μέσα σε μια φαντασμαγορική ατμόσφαιρα με τη συνοδεία πυροτεχνημάτων ενώ το κάψιμο του «Τζάρου» συμβολίζει την κάθαρση που έρχεται μετά την έκσταση.

Ιστορική αναδρομή

Η ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΕΓΙΝΕ.. ΘΕΣΜΟΣ ! Πρωταρχικός στόχος των διοργανωτών ήταν η προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς της Θράκης και η αναβίωση εθίμων. Ταυτόχρονα οι δύσκολες εποχές δημιούργησαν την ανάγκη οικονομικής ανάπτυξης σ'έναν ευαίσθητο τόπο εξαιτίας της γεωγραφικής του θέσης αλλά και της συνύπαρξης ανθρώπων με διαφορετικές θρησκείες, έθιμα, συνήθειες κλπ. (κλιμα) Κάπως έτσι γεννήθηκαν οι θρακικές λαογραφικές γιορτές. Για πρώτη φορά διοργανώνονται οι γιορτές το 1966 από την «Τοπική Επιτροπή Τουρισμού της Ξάνθης» με πρώτο επίσημο όνομα «Αποκριάτικες Θρακικές Εορτές» . Η προσπάθεια αυτή επιχορηγείται εκείνη τη χρονιά από το Υπουργείο Προεδρίας της Κυβερνήσεως ενώ ο Δήμος Δάφνης της Αττικής βοηθάει με το δικό του τρόπο τη γέννηση του θεσμού καθώς προμηθεύει τη διοργάνωση με καρναβαλικό υλικό. Μια καπναποθήκη μετατρέπεται σε καρναβαλικό εργαστήριο και οι προετοιμασίες αρχίζουν .. Οι μουσικές, χορευτικές εκδηλώσεις, τα άρματα που κατακλύζουν τους δρόμους της Ξάνθης για πρώτη φορά , οι καρναβαλιστές που μεταφέρουν το κέφι και τη ζωντάνιά τους στους παρευρισκόμενους , τα γαϊτανάκια της Οικοκυρικής Σχολής, το κάψιμο του «Τζάρου» και η επιτυχία των γενικότερων εκδηλώσεων αποδεικνύουν στους διοργανωτές των εορτών του 1966 ότι το όραμά τους απέκτησε γερά θεμέλια για να γίνει με το πέρασμα των χρόνων πραγματικότητα.

Τη δεύτερη χρονιά καθιερώνεται πλέον ο θεσμός και από το 1967 μέχρι το 1986 η διοργάνωση περνάει στο Δήμο ενώ το 1969 οι γιορτές μετονομάζονται σε «Θρακικές Λαογραφικές Εορτές», όνομα που έχουν διατηρήσει μέχρι σήμερα. Από το 1987 ως το 1990 τη διοργάνωση αναλαμβάνει η «Θρακική Θεατρική Σκηνή» ενώ από το 1990 η οργάνωση περνάει πάλι στο Δήμο και συγκεκριμένα στη Δημοτική Επιχείρηση Ανάπτυξης (που συστήνεται το 1993). Με το πέρασμα των χρόνων οι εκδηλώσεις πολλαπλασιάζονται (θεατρικές παραστάσεις, θέατρο σκιών, εκθέσεις, διαλέξεις κλπ. ) αλλά και εξελίσσονται (κινηματογραφικές βραδιές κ.α.). Οι γιορτές από μία εβδομάδα που διαρκούσαν αρχικά , καθιερώνονται σε δύο εβδομάδες. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα πρώτα χρόνια κυρίαρχο ρόλο έπαιζαν τα έθιμα και η αναβίωσή τους ενώ στην πορεία οι αναβιώσεις φθίνουν και καινούρια στοιχεία ενσωματώνονται αρμονικά (μουσική, χορός , κιν/γράφος) χωρίς να παραγκωνίσουν τελικά το λαογραφικό χαρακτήρα των γιορτών .

Το γεγονός αυτό παρατηρείται από τα τέλη της δεκαετίας του '70 όπου η μορφή της πόλης αρχίζει να αλλάζει με την ανοικοδόμηση και να παίρνει τη σημερινή σύγχρονη μορφή. Εκτός από την τάση αστικοποίησης και την προσπάθεια εκβιομηχάνισης άλλοι σημαντικοί παράγοντες που επηρέασαν το θεσμό εκείνη την περίοδο είναι η ίδρυση της πολυτεχνικής σχολής (1977) και η παρουσία του στρατού. Επομένως ο μεγάλος αριθμός των νέων επηρεάζει το χαρακτήρα του θεσμού. Το 1987 ο τίτλος «Θρακικές Λαογραφικές Γιορτές» συμπληρώνεται από το χαρακτηρισμό «Ξανθιώτικο Καρναβάλι» και εκείνη την εποχή παρουσιάζονται και οι πρώτοι καρναβαλικοί - πολιτιστικοί σύλλογοι. Όπως ήδη αναφέρθηκε η δράση τους είναι σημαντική και βοηθάει σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία του καρναβαλιού και των εκδηλώσεων.

Κύριες εκδηλώσεις

Έναρξη Θρακικών Λαογραφικών Εορτών
Παράλληλες εκδηλώσεις - Συναυλίες
Νυχτερινή Παρέλαση του Σαββάτου
Μεγάλη Καρναβαλική Παρέλαση
Κάψιμο του Τζάρου

πηγές - πληροφορίες:

http://www.carnivalx.gr

http://diocles.civil.duth.gr

Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι

Το Ρέθυμνο κρατά τα σκήπτρα των καλύτερων καρναβαλικών εκδηλώσεων που πραγματοποιούνται στη Κρήτη. Έχει μακραίωνη παράδοση, την οποία οι κάτοικοι τηρούν και εξελίσσουν με το χρόνο εμπλουτίζοντας τις εκδηλώσεις τους με νέα στοιχεία. Οι επιρροές που έχει δεχτεί το ρεθυμνιώτικο καρναβάλι δεν έχουν αλλοιώσει την ιδιαίτερη κρητική του ταυτότητα. Κι αυτός είναι ο βασικός λόγος που τις μέρες των Αποκριών, η πόλη κατακλύζεται από χιλιάδες επισκέπτες που επιθυμούν να ζήσουν στους έντονους ρυθμούς της.

Ιστορία

Ένας σχεδόν «αιώνας Καρναβάλι» κλείνει το μάτι και αποχαιρετά, δίνοντας την σκυτάλη στη νέα εποχή.

Στο Ρέθυμνο, χρονολογούνται ήδη από το 1914 τα πρώτα στοιχεία χιουμοριστικών εκδηλώσεων. Απόκριες μιας άλλης εποχής, που έχει αφήσει το νοσταλγικό της άρωμα διάχυτο να μοσχοβολά ακόμη, με χορούς ρομαντικούς και τους Ρεθεμνιώτες να υποδέχονται με τις δέουσες τιμές την «Αυτού Εξοχότητα Βασιλέα Καρνάβαλο μέσα στην αταξία του ακράτητου γέλιου!»

Ένα έθιμο της παλιάς αυτής Ρεθεμνιώτικης Αποκριάς του περασμένου αιώνα, το «Κυνήγι του κρυμμένου Θησαυρού», γίνεται αφορμή, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, να δημιουργηθούν οι «Ομάδες» οι οποίες αργότερα, το 1993, προσκαλούνται από το Δήμο Ρεθύμνης, ως αρωγό και χρηματοδότη, να αναλάβουν, να στηρίξουν και να δώσουν δημιουργική πνοή στο Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι, ένα Καρναβάλι που, στην αυγή του 21ου αιώνα, έχει καθιερωθεί επάξια ως το «Καρναβάλι της Κρήτης»!